Çalışana veya ekipmana zarar ve hasar verme potansiyeline sahip olan, ama gerçekleştiği anda bu zararları vermeyen olaylar Ramak Kala Olayları olarak adlandırılır.

Daha kaba bir tabirle; “az kalsın düşüyordum, neredeyse yangın çıkıyordu” şeklinde anlatılan tüm “ucuz atlatılan” anılar birer ramak kala olayıdır.

Ramak Kala Olayları ve İş Kazası Bağlantısı

Tanımdan da anlaşılacağı üzere, ramak kala olayları herhangi bir kişiye veya ekipmana zarar/hasar vermemiştir ama benzer bir durumda verme potansiyeli mevcuttur.

Genel eğilim olarak “ucuz atlatılan” olay sonrası, ramak kala nedenini görmezden gelmek, yeterli ve ciddi bir araştırma yapmamak, gelecekteki iş kazalarının tetikleyici sebeplerinden de birisi olacaktır.

İşyerlerinde “ramak kala” ile muhatap olmak, aynı kök nedenle meydana gelebilecek çok daha büyük zarar ve hasar verme ihtimali olan iş kazalarının habercisi konumundadır. Dikkatle araştırılmayan, dikkate alınmayan, raporlanmayan ramak kala olaylarının ilerleyen süreçte iş kazası olarak ortaya çıkması kaçınılmazdır.

İşyerinde tutulan kaza istatistiklerine “ramak kala olayları” ile ilgili ayrı bir başlık açılmalı, aynı bir iş kazası araştırması gibi, ramak kala olaylarının da kök sebep ve hasar/zarar verme potansiyelleri sayısal olarak değerlendirilmelidir.

Ramak kala olayları, eğer ön görülmemişse, risk değerlendirme raporlarının güncellenmesi için de bir neden olacaktır.

Ramak Kala Olaylarının Araştırılması

Ramak Kala Olayları, aynı iş kazaları gibi hassas bir şekilde incelenmelidir. İş kazası araştırmasının tüm basamakları ramak kala olayları için de takip edilerek, uygun bir şekilde raporlanmalıdır.

Bu basamaklar şöyle sıralanır;

1- Temel Bilgiler (Ne Oldu)

– Olayın yeri ve zamanı

– Olaya karışan kişi ve teçhizat/makineler

– Olay anında görevli diğer çalışanlar ve şahitler

2- Ramak Kala Olayının Tanımı

– Meydana gelene kadar oluşan olaylar sıralaması

– Meydana gelmesi muhtemel zararın/hasarın boyutu

– Potansiyel/Muhtemel İş Kazasının türü (ölümlü-yaralanmalı-maddi hasarlı vb. gibi)

– Varsa olaya neden olan enerji veya tehlikeli maddelerin tanımı

3- Ramak Kalanın Analizi (Nasıl, Neden)

– Temel nedenler

– Doğrudan nedenler

– Dolaylı nedenler

4- Tespit ve Öneriler (Tekrar Eden Ramak Kalayı veya kazayı Önlemek İçin)

– Kısa vadede yapılması gerekenler;

• Plan, prosedür ve politikaların güncellenmesi
• Güvensiz durum ve davranışların belirlenmesi
• Koruyucu donanımların gözden geçirilmesi

– Uzun Vadede yapılması gerekenler;

• İSG Analizlerinin gözden geçirilmesi ve yenilenmesi
• Çalışanların yetkinliklerine ve görev tanımlarına göre yeniden yerleştirilmesi
• Eğitim (yenilenen ve işe spesifik eğitimler)
• AR-GE çalışmaları
• Mühendislik önlemlerinin arttırılması
• Denetim ve gözetimlerin arttırılması
• Bakım- Onarın faaliyetlerinin uygun şekilde tekrar planlanması

Ramak Kala Sonrası

Ortaya çıkan ramak kala olayı sonrası, çalışanlara;

• Ramak kala olayının nedeni,
• Risk değerlendirmesinde yapılan güncellemeler
• İş kazası şeklinde meydana gelmesi durumunda verebileceği zarar ve hasar potansiyeli
• Dikkat edilmesi gereken hususlar
• Önleyici tedbirler hakkında bilgi verecek şekilde bir “Alınan Dersler” eğitimi düzenlenmesi uygun olacaktır.

Konu ile bağlantılı olarak aşağıdaki yazılarımızı da okumak isteyebilirsiniz;

İŞ KAZASI NEDİR?

İŞ KAZASI BİLDİRİMİ

İŞ KAZALARININ ARAŞTIRILMASI