Dünya Sağlık Örgütü (WHO), sağlığı “Kişinin, ruhsal, bedensel ve sosyal yönden tam bir iyilik halinde olmasıdır” şeklinde tanımlamaktadır. Bu tanım göz önüne alındığında, çalışanların psikolojilerinin ve duygu durumlarının önemi daha belirgin hale geliyor.

Bir işyerinde çalışanları psikolojisi, kendi özel yaşamlarını etkilemenin paralelinde, işyerindeki dikaat, odaklanma ve verim gibi kriterleri de direkt olarak etkileyecektir.

Çalışanlar, iş hayatında çeşitli psikolojik sorunlarla karşılaşabilirler. Bu sorunlar, iş ortamının dinamikleri, bireysel faktörler ve yaşanan iş deneyimleri gibi çeşitli etmenlerden kaynaklanabilir. İşte çalışanların karşılaşabileceği bazı psikolojik sorunlar:

1. İş Stresi: İş stresi, yoğun iş temposu, işyerindeki belirsizlikler, performans beklentileri ve çalışanların işle ilgili endişeleri gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Bu durum, fiziksel ve zihinsel sağlığı olumsuz etkileyebilir.
2. İşe Bağlı Tükenmişlik (Burnout): Sürekli iş stresi, yetersiz destek ve iş tatmini eksikliği gibi nedenlerle çalışanlar, işe bağlı tükenmişlik yaşayabilirler. Bu durum, motivasyon kaybı, enerji düşüklüğü ve duygusal tükenmişlikle karakterizedir.
3. İş Doyumu Eksikliği: Çalışanlar, işlerinden bekledikleri tatmini bulamadıklarında, iş doyumu eksikliği yaşayabilirler. Bu durum, motivasyon düşüklüğü, ilgi kaybı ve genel iş memnuniyetsizliği ile ilişkilidir.
4. İşyerinde İletişim Sorunları: İletişim eksiklikleri, yanlış anlamalar, açık olmayan iletişim kanalları veya iş arkadaşları arasındaki çatışmalar gibi durumlar, çalışanların psikolojik sağlığını etkileyebilir.
5. İş ve Özel Hayat Dengesizliği: Çalışanlar, iş ve özel hayat arasında denge kurmakta zorlanabilirler. Aşırı iş yükü, uzun çalışma saatleri ve sürekli işle meşgul olmak, bu dengeyi bozabilir.
6. İş Güvensizliği: İş güvencesi eksikliği, işten çıkarma korkusu ve gelecek endişeleri gibi faktörler, çalışanların duygusal sağlığını etkileyebilir.
7. Yetersiz İşyeri Destekleri: Çalışanlar, işyerinde yeterli destek alamadıklarında, bu durum duygusal yalnızlık, motivasyon kaybı ve işle ilgili sorunlarla ilişkilendirilebilir.
8. Performans Endişesi: Yetersiz performans beklentileri veya işte başarısızlık korkusu, çalışanların özgüvenini düşürebilir ve kaygıya neden olabilir.

Çalışanların psikolojik sağlığını korumak için işverenler, iş ortamlarını destekleyici hale getirmeli, açık iletişimi teşvik etmeli ve çalışanlara gerekli kaynakları sağlamalıdır. Ayrıca, bireyler de kendi psikolojik sağlıklarını korumak için stresle başa çıkma ve iş-özel hayat dengesi konularında bilinçli olmalıdırlar.

Çalışanların İşyerindeki Sorumlulukları Nelerdir?

Çalışanların sorumlulukları, işlerini etkili bir şekilde yerine getirme, işyerinde olumlu bir katkı sağlama ve iş ilişkilerini sürdürme gibi çeşitli alanları kapsar. Görevini Uygun bir ortamda yapan çalışanın da en azından işyerindeki psikolojisi çalışmaya elverişli olacaktır. İşyerindeki görev ve sorumluluklar, sektöre, pozisyona ve organizasyonun gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir. Ancak, genel olarak çalışanların taşıdığı bazı temel sorumluluklar şunlardır:

1. İş Görevlerini Yerine Getirme:
   • Çalışanlar, iş tanımları ve görevleri doğrultusunda belirlenen işi yerine getirmekle sorumludur.
   • İş süreçlerine uygun bir şekilde çalışarak, belirlenen hedeflere ulaşmaya çabalamalıdırlar.
2. Profesyonellik ve Etik Kurallara Uyum:
   • Çalışanlar, etik kurallara uyum göstermeli ve işlerini profesyonel bir şekilde yürütmelidir.
   • Müşteri mahremiyeti, bilgi güvenliği ve işyerindeki kurallara saygı gösterme gibi konularda sorumluluk taşımalıdırlar.
3. Eğitim ve Gelişime Açıklık:
   • Çalışanlar, kişisel ve profesyonel gelişimlerine odaklanmalı ve işleri ile ilgili gerekli eğitimlere katılmalıdır.
   • Yeni beceriler edinme ve bilgiyi güncel tutma sorumluluğunu taşımalıdırlar.
4. İşyeri Politikalarına Uyum:
   • İşverenin belirlediği işyeri politikalarına uymak, iş disiplini ve düzeni sağlamak çalışanların sorumluluğundadır.
   • İşyerindeki güvenlik protokollerine ve prosedürlere uymak önemlidir.
5. İşbirliği ve Takım Çalışması:
   • Çalışanlar, işyerindeki diğer ekip üyeleriyle işbirliği yapmalı, sosyal ve psikolojik yönden uyumlu olmalı ve takım çalışmasına katkı sağlamalıdır.
   • Takım içinde iletişimi güçlendirmek ve birlikte hedeflere odaklanmak, başarılı bir işbirliği için önemlidir.
6. İletişim:
   • Açık ve etkili iletişim kurmak, işyerindeki diğer çalışanlarla ve yöneticilerle etkili bir şekilde iletişim kurmak çalışanların sorumluluğundadır.
   • İşle ilgili konularda bilgi paylaşımına katkıda bulunmak önemlidir.
7. İşyerinde Pozitif Bir Katkı Sağlama:
   • İşyerinde olumlu bir çalışma atmosferi yaratmak, genel anlamda psikolojiyi istenilen seviyede tutmak, motivasyonu artırmak ve işyerine pozitif bir katkı sağlamak çalışanların sorumluluğundadır.
   • Problemlere çözüm odaklı yaklaşmak ve olumlu bir tutum sergilemek önemlidir.

Çalışan Psikolojisi Hangi Kriterlere Bağlıdır?

Çalışanların bu sorumlulukları üstlenmeleri, hem bireysel başarılarını artırır hem de işyerindeki genel etkileşimleri olumlu bir şekilde etkiler.

Maddi ve/veya ailevi problemler yaşayan bir çalışanın içinde bulunduğu bu karmaşık durum, işyerindeki psikolojisini de etkiler. Bunun sonucunda da, çalışan işine odaklanma yetisinde eksiklik yaşayarak iş kazalarına veya işyerinde tartışmalara neden olabilir.

Çalışanın özel hayatındaki bu durumlar haricinde, işyerindeki sosyal ve ekonomik şartlar da psikolojisini şekillendirme konusunda önemlidir. Maaş, izin, yemek vb. sosyal haklarını tam olarak aldığını düşünen bir çalışanın işyerindeki psikolojisi ve aidiyet duygusu da üst seviyede olacaktır.

İşverenin Sorumlulukları

İşverenler, çalışanlarının sağlığını, güvenliğini ve genel refahını korumakla yükümlüdür. İşverenin sorumlulukları, çeşitli yasal düzenlemeler ve etik standartlar çerçevesinde belirlenmiştir. İşte işverenin temel sorumlulukları:

1. İş Sağlığı ve Güvenliği:
   • İşveren, işyerinde güvenli bir çalışma ortamı sağlamakla sorumludur.
   • İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerini uygulamalı ve geliştirmelidir.
   • Çalışanlarına gerekli eğitimleri vererek iş güvenliği konusunda bilinçlendirmelidir.
2. Yasal Uyum:
   • İşveren, yerel, ulusal ve uluslararası iş yasalarına uygun hareket etmelidir.
   • Çalışma sözleşmeleri, ücret politikaları ve diğer iş politikaları gibi belgeleri yasal gerekliliklere uygun şekilde düzenlemelidir.
3. Ücret ve İş Koşulları:
   • İşveren, çalışanlara adil ve rekabetçi ücretler ödemelidir.
   • Çalışma saatleri, izinler ve diğer iş koşulları konusunda adil ve şeffaf politikalar belirlemelidir.
4. Eşitlik ve Ayrımcılık Karşıtı Politikalar:
   • İşveren, eşit fırsatlar sağlamak ve ayrımcılığı önlemek için politikalar geliştirmeli ve uygulamalıdır.
   • Cinsiyet, ırk, yaş, din gibi unsurlar temelinde ayrımcılıkla mücadele etmelidir.
5. Çalışan Hakları ve Özlük Hakları:
   • İşveren, çalışanların temel haklarını korumalıdır, bu haklar arasında sendika üyeliği, örgütlenme özgürlüğü ve grev hakkı gibi unsurlar bulunabilir.
   • Çalışanların gizliliği ve özlük haklarını koruma amacıyla gerekli tedbirleri almalıdır.
6. İletişim ve Danışmanlık:
   • İşveren, çalışanlar arasında etkili iletişimi teşvik etmeli ve çalışanlara açık, şeffaf bir iletişim ortamı sağlamalıdır.
   • Çalışanlar arasında olası sorunların çözümüne yardımcı olmak amacıyla danışmanlık hizmetleri sunmalıdır.
7. Çevresel Sorumluluk:
   • İşveren, iş faaliyetlerinin çevresel etkilerini azaltmak için çaba göstermelidir.
   • Sürdürülebilirlik ve çevresel yönetim politikalarını benimsemelidir.

Bu sorumluluklar, işverenlerin sosyal sorumluluklarını ve etik standartlara uyumlarını içerir. Ayrıca, işverenin çalışanların motivasyonunu ve iş tatminini artırmaya yönelik çabaları da önemli ve gereklidir.