Geçici iş göremezlik; sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.

Geçici iş göremezlik ödeneği; sosyal sigortacılık bakımından, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarından istirahatli bulunan sigortalıya işten kaldığı günler için Sosyal Sigortalar Kurumu (SGK) tarafından ödenen parasal yardımdır.

Geçici iş Göremezlik Ödeneği Hangi Oranlarda Ödenmektedir?

Geçici iş göremezlik ödeneği; SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için ödenir.

İş kazası- meslek hastalığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği,

• Yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı,
• Ayaktan tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisidir.

Ancak, 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalılara, iş kazası ve meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede ödenir.

Geçici İş Göremezlik Ödeneğinden Faydalanmak İçin Şartlar Nelerdir?

Meslek hastalığı sonucu ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yararlanma koşulları arasında belli bir sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş gibi faktörler yer almaz. Sigortalılık niteliği devam eden sigortalının meslek hastalığı sonucu iş göremez hale gelmesi durumunda Kurumca geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

Ancak, 4/b sigortalıları ile tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalılarının geçici iş görmezlik ödeneği hakkından yararlanabilmeleri için genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.

Sigortalılık Niteliği Ne Zaman Sona Erer?

Meslek hastalığı açısından sigortalılık niteliği;

Hizmet akdine tabi çalışan sigortalılar için hizmet akdinin sona erdiği tarihten,

Kendi nam ve hesabına çalışan sigortalılar için terk tarihinden itibaren sona erer.

Sigortalılık niteliğinin sona erdiği tarihten sonra meslek hastalığı nedeniyle alınan istirahat raporlarına, ilk istirahat raporu ya da devam raporu olup olmadığına bakılmaksızın geçici iş görmezlik ödeneği ödenmez.

Geçici iş Görmezlik Ödemeleri Nereden Yapılmaktadır?

Geçici iş göremezlik geri ödemesi için sigortalının durumunu bildiren doktor raporuyla birlikte SGK’ya başvurması gerekir. Başvuru sonucu e-devlet üzerinden takip edilebilir. Gereken şartlar sağlanmışsa başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde geçici iş göremezlik ödemesi PTT üzerinden yapılır. Ödemenin yapılmaya başlanacağı gün ile ilgili olarak hukuki bir düzenleme yoktur fakat uygulamada SGK, geçici iş göremezlik ödemesini raporun 3. günü itibarıyla yapmaya başlamaktadır. İlk 2 günlük ücreti işverenin ödemesine dair bir yükümlülük mevzuatta belirtilmemiştir. Öte yandan iş kazası nedeniyle geçici iş göremezlik ödemesi alacak olan sigortalıya SGK, raporun ilk 2 gününü de kapsayacak şekilde ödeme yapar.

Geçici iş görmezlik ödenekleri PTT haricinde anlaşmalı banka şubeleri aracılığı ile de yapılmaktadır.

Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin Miktarı Ne Kadardır?

4/a ve 4/b sigortalılık statüsüne sahip sigortalılar “İş Göremezlik Ödeme” durumlarını https://www.turkiye.gov.tr/4ab-isgoremezlik-odemesi-gorme linkine tıklayarak sorgulayabilirler.

Yapılan yeni düzenleme ile sigortalılara ait geçici iş görmezlik ödenekleri banka hesaplarına gönderildiğinde, kişilere cep telefonları üzerinden SMS mesajı yollanması sağlanmıştır.

Geçici iş Göremezlik Ödeneğinden Faydalanmak İçin Nasıl Müracaat Edilir?

4/a ve 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalıların geçici iş görmezlik ödeneğine ilişkin işlemleri e-ödenek programı ile elektronik ortamda yapılmaktadır. 4/b sigortalılık statüsüne tabii sigortalıların istirahat süresince çalışmadıklarına dair beyanı yazılı olarak SGK’ya beyan etmeleri gereklidir. 

4/a sigortalılarının istirahatli olduğu dönemde işyerinde çalışıp çalışmadığının işverenlerince SGK’ya elektronik ortamda bildirilmesi gerekmektedir. Ancak 4/a sigortalılarının geçici iş görmezlik ödeneklerini alabilmeleri için işyerinde çalışmadıklarına dair işverenlerince bildirimde bulunulması şartı aranmaz. İstirahatin bitim tarihi itibariyle gerekli işlemler yapılarak sigortalının hak ettiği geçici iş görmezlik ödeneği, anlaşmalı bankanın herhangi bir şubesinden çekilebilecek şekilde hesaba aktarılır.

İşçiler tarafından “rapor parası” olarak da bilinen geçici iş göremezlik ödeneği, işçinin iş kazası- meslek hastalığı geçirmesi ya da hastalık veya analık hallerinden kaynaklı işe gelememe durumlarında maruz kaldığı gelir kaybını önlemek için ödenir. Yapılan ödeme tedavinin şekline göre değişir. İşçi yatarak tedavi ediliyorsa günlük kazancın yarısı kadar, ayakta tedavi ediliyorsa günlük kazancın üçte ikisi kadar ücret verilir. Ancak işçi kendisine bildirilen tedaviyi uygulamıyor ve iş göremezlik oranının artmasına ya da tedavinin uzamasına neden oluyorsa yapılacak ödemenin dörtte biri kurumca kesilerek eksik ödeme yapılır. İş kazası – meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinden birkaçı birleşirse, yapılacak ödeme en yüksek oran üzerinden hesaplanır.

 İşçinin ödenekten faydalanma koşulları iş kazası- meslek hastalıkları dışında şarta bağlıdır.