KAYNAK İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ

Kaynak işleri, hem taşlama hem de açık alevle çalışma içeriği ile, Sıcak İşler kategorisinde ele alınmalı ve mutlaka İş İzin Sistemi dahilinde yürütülmelidir.

Kaynak, metal ve diğer malzemelerin, yüksek sıcaklık altında eritilerek veya ısıl işlem uygulanarak şekillendirilmesi veya birleştirilmesi işlemidir. Bu işlem, birçok endüstriyel sektörde kullanılır, örneğin otomotiv, havacılık, gemi inşaatı, madencilik, enerji, yapısal çelik vb.

Kaynak işlemleri, birçok yöntem kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bunlar arasında gaz kaynağı (MIG ve TIG kaynağı), elektrik dirençli kaynak, yaylı kapı kaynağı, lase kaynağı ve elektron ışını kaynağı bulunur. Kaynak işlemlerinin seçimi, kaynaklanacak malzemenin tipine, kalınlığına ve şekline, kaynaklanacak yerin konumuna ve kaynaklanacak bileşenin amaçlanan kullanımına bağlı olarak belirlenir.

Kaynak işlerinin doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi, kaynaklı bileşenlerin dayanıklılığı, güvenilirliği ve kalitesi açısından son derece önemlidir. Bu nedenle, kaynak işlemlerini gerçekleştirecek kişilerin eğitimli ve sertifikalı olmaları gereklidir. Ayrıca, kaynak işlemlerinin gerçekleştirildiği ortamlarda iş güvenliği tedbirleri alınmalıdır.

Kaynak Çeşitleri Nelerdir?

Kaynak işlemleri, farklı kaynak türleri kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bazı temel kaynak türleri şunlardır:

1. Ark kaynağı (Electric Arc Welding): Bu kaynak türünde, elektrotlar kullanılarak iki metal parça bir araya getirilir. Elektrotlar, yüksek akım ve gerilim kullanılarak kaynak yüzeyinde eritilir ve birleştirilir.
2. Gaz kaynağı (Gas Welding): Bu kaynak türünde, yanıcı gazlar kullanılarak iki metal parça bir araya getirilir. Gazlar, bir alev kullanılarak ısıtılır ve metal yüzeyler eritilir. Daha sonra, erimiş metal birleştirilir.
3. Tungsten inert gaz kaynağı (Tungsten Inert Gas Welding - TIG): Bu kaynak türünde, tungsten elektrot kullanılır ve argon gazı kullanılarak metal yüzeyler korunur. Elektrot, yüksek sıcaklıklarda eritilir ve erimiş metal birleştirilir.
4. Metal aktif gaz kaynağı (Metal Active Gas Welding - MAG): Bu kaynak türünde, bir tel elektrot kullanılır ve gaz kullanılarak metal yüzeyler korunur. Elektrotun bir ucu eritilir ve erimiş metal birleştirilir.
5. Lazer kaynağı (Laser Welding): Bu kaynak türünde, yoğun lazer ışınları kullanılarak metal yüzeyleri eritilir. Lazer, yüksek sıcaklıklarda metal yüzeylerde erime noktasını geçirerek birleştirmeye yardımcı olur.

Bu temel kaynak türleri dışında, diğer kaynak türleri de mevcuttur. Hangi kaynak türünün kullanılacağı, işin türüne ve malzeme özelliklerine bağlı olarak değişebilir.

Kaynak İşlerinde Hangi Riskler Söz Konusudur?

Açık alevle ve kapalı ortamlarda yapılan kaynak işleri süresince, kaynakçıların maruz kalacakları muhtemel riskler şöyle listelenebilir:

1. Yanıklar: Kaynak işlemleri sırasında yüksek sıcaklık ve ateşli maddelerin kullanımı nedeniyle ciddi yanıklar riski vardır.
2. Solunum yolu problemleri: Kaynak işlemleri sırasında açığa çıkan gazlar ve dumanlar solunum yolu problemlerine neden olabilir. Bu nedenle, uygun koruyucu ekipmanların kullanılması ve çalışma ortamının iyi havalandırılması önemlidir.
3. Göz hasarı: Kaynak işlemleri sırasında açığa çıkan parlak ışık, gözleri etkileyebilir ve ciddi göz hasarına neden olabilir. Bu nedenle, koruyucu gözlüklerin kullanılması şiddetle önerilir.
4. Gürültü hasarı: Kaynak işlemleri sırasında açığa çıkan gürültü, işitme hasarına neden olabilir. Bu nedenle, uygun işitme koruyucularının kullanılması önemlidir.
5. Elektrik çarpması: Elektrik dirençli kaynak gibi bazı kaynak işlemleri sırasında yüksek voltaj kullanıldığından, çalışanların elektrik çarpması riski vardır. Bu nedenle, uygun koruyucu ekipmanların kullanılması ve çalışanların eğitilmesi önemlidir.
6. Yangın ve patlama: Kaynak işlemleri sırasında açığa çıkan ısı, yangın ve patlama riskine neden olabilir. Bu nedenle, uygun yangın önleme tedbirleri alınması, yangın söndürme ekipmanlarının hazır tutulması ve çalışanların yangın eğitimi almaları gereklidir.
7. Kayma, Takılma ve Düşme: Kaynak işleri süresince kullanılan kablo vb. donanımın hem elektrik güvenliği hem de takılma ve düşmeleri önleme amacıyla kontrollü bir şekilde kullanılması, uygun ortamlarda havai şekilde yürütülmesi önemlidir.

Bu nedenlerden dolayı, kaynak işlerinin doğru ekipman ve yöntemlerle gerçekleştirilmesi, çalışanların eğitilmesi ve uygun güvenlik tedbirlerinin alınması önemlidir.

Alınması Gereken İş Güvenliği Önlemleri

Kaynak işleri sırasında aşağıdaki önlemler alınmalıdır:

1. Uygun Kişisel Koruyucu Ekipmanların (KKD) kullanımı: Kaynak işlemleri sırasında koruyucu gözlükler, yüz maskeleri, eldivenler ve özel kıyafetler gibi uygun koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.
2. İyi havalandırma: Kaynak işleri sırasında açığa çıkan gazlar ve dumanlar solunum yolu problemlerine neden olabilir. Bu ned
3. Yangın önleme tedbirleri: Kaynak işlemleri sırasında açığa çıkan ısı, yangın ve patlama riskine neden olabilir. Bu nedenle, uygun yangın önleme tedbirleri alınmalı, yangın söndürme ekipmanları hazır tutulmalı ve çalışanlar yangın eğitimi almış olmalıdır.
4. İşletme talimatlarının ve iş izin sisteminin takibi: Kaynak işlemleri sırasında uygun işletme talimatları ve iş izin sistemi takip edilmelidir. Bu talimatlar, uygun ekipman kullanımını, işlemin nasıl gerçekleştirileceğini ve güvenlik önlemlerini içerir.
5. Uygun ekipmanın kullanımı: Kaynak işlemleri sırasında uygun ekipman kullanımı son derece önemlidir. Ekipmanın doğru şekilde kurulması ve kullanılması, işlemin doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi için hayati önem taşır.
6. Eğitimli personel: Kaynak işlemlerini gerçekleştirecek personel, eğitimli ve sertifikalı olmalıdır. İşlemin doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi, çalışanların güvenliği açısından son derece önemlidir.
7. Basınçlı tüplerin doğru şekilde taşınması kullanılması ve depolanması: İlgili yönetmelik ve talimatlara uygun olarak yapılmalıdır.

Bu önlemler, kaynak işlemlerinin güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için hayati önem taşır.