Açık alev kullanılarak veya ısıtma, sürtünme kullanılmasını gerektirecek şekilde yapılan faaliyetler “Sıcak İşler” olarak adlandırılır.

Sıcak İşlerde İş Güvenliği tedbirleri, faaliyetin içeriğinden dolayı farklılıklar gösterebilir. Faaliyet öncesi hazırlanacak risk değerlendirme ve acil durum planlarında mümkün olan en detaylı şekilde tehlike ve risklerin öngörülmesi, meydana gelebilecek iş kazalarının önlenmesinde önem kazanmaktadır.

İŞ İZİN SİSTEMİ başlıklı yazımızda da bahsedildiği gibi, sıcak işler yüksek riskli faaliyetlerdir ve mutlaka faaliyet boyunca geçerli iş izni ile kontrollü bir şekilde başlayıp tamamlanmalıdır.

Hazırlanacak olan iş izinleri, faaliyetin tüm aşamalarını ve katılımcıları kapsamalı ve vardiyaya veya ait olduğu işe göre sürelendirilmelidir. Uzun süreli oluşturulacak iş izinleri takip ve uygulama açısından sorun yaratacaktır.

Faaliyet öncesi, alanın havalandırma durumu, yangına karşı duyarlılığı, sıcak işte kullanılacak hortumların ve bağlantılarının kontrolü, faaliyete müdahil olan çalışanların ehliyetleri ve sıcak işlerle ilgili almış oldukları eğitimlere katılım belgelerinin varlığı önemlidir.

Sıcak İşler Hangileridir?

Genel olarak “açık alev kullanılan ve/veya kıvılcım çıkarma riski olan faaliyetlerdir. Bununla birlikte sürtünme (örneğin taşlama), ısıtılan hava kullanılan işler de sıcak işler olarak nitelendirilmelidir. Yapılacak işin içeriğine göre farklılıklar gösterebilse de;

• Kaynak ve lehimleme
• Taşlama ve Kesme
• Sıcak Hava üfleme
• Sıcak Kaplama gibi işler bu kategoriye girmektedir.

Sıcak İşlerde İş Güvenliği Tedbirleri

• Sıcak İşlerin ifası sırasında kullanılan basınçlı tüpler başlı başına birer risk faktörleridir.

– Oksijen, Propan, Helyum, Argon vb. gaz tüplerinin depolanması, nakliyesi ve kullanılmasıyla ilgili kurallara uyulması zorunludur.

– Özellikle yanıcı gaz tüplerinde kullanılacak hortumlar standartlara uygun (TS EN-559) olmalı ve alev geri tepme ventili mutlaka bulundurulmalıdır. Ventillerin hem tüp çıkışı, hem de şaloma girişi olmak üzere her iki uçta da monte edilmesi idealdir.

– Yanıcı-Patlayıcı-Parlayıcı madde içerme ihtimallerinin yanı sıra, özellikle devrilme, düşme ve çarpma ile valf kısımlarında meydana gelebilecek kırılmalar çok tehlikeli basınç boşalmalarına sebep olabilecektir.

– Basınçlı kaynak gaz tüpleri, içeriklerine göre dolu ve boş olarak ayrıştırılarak ayrı ayrı depolanmalı ve dik bir şekilde istiflenmeli/nakliye edilmelidir. Basınçlı tüplerin demetler şeklinde zincirle birbirlerine bağlanıp topraklanarak tüp sepeti içinde nakliyesi uygun olacaktır.

– Sıcak iş çalışma alanının 10 metrelik bir yarı çaplı alan içinde herhangi bir yanıcı, patlayıcı veya parlayıcı madde bulunmamasına özen gösterilmelidir.

– Çalışma bölgesinde uygun miktarda ve özellikte (Kuru Kimyevi Toz içeren) Yangın söndürücüler ve Yangın Battaniyeleri bulundurulmalıdır.

– Çalışmaya dahil olan çalışanlara kıvılcım ve sıcaklıktan etkilenmeyen uygun kişisel koruyucu donanım temin edilmeli ve kullanımları sağlanmalıdır. Isı karşısında hızlı reaksiyon veren reflektörlü yelek, bağcıklı ayakkabı gibi ek riskler yaratacak donanımlar kullanılmamalıdır.

– Sıcak iş, kapalı alan statüsünde bir alanda yapılacaksa, yeterli doğal veya cebri havalandırma sağlanmalı, ortamdaki gaz ölçümleri düzenli ve sık yapılmalıdır. Gerekli durumlarda solunum koruyucu donanımlar kullanılmalıdır.

– Çalışma alanı çevresinde yangına duyarlı bölgelerin (kuru otlar, ahşap malzemeler vb.) bulunması durumunda, yanmaz branda ile kaplanmaları veya faaliyet öncesi ıslatılmaları uygun olacaktır.

– Taşlama ve kesim işlerinde mutlaka uygun tam yüz siperi ile çalışma sağlanmalıdır.

– Sıcak kaplama işlerinde uygun eldiven ve yardımcı donanım kullanılmalı, eriyik malzemenin cilt ile teması engellenmelidir.

– Kaynak makinesi vb. cihazların topraklama ve şasi bağlantıları mutlaka kontrol edilmelidir.

İçerdiği kendine özgü risklerden dolayı yüksek riskli faaliyetler arasında olan sıcak işler, mutlaka mesleki yeterliliği belgelenmiş ehil kişiler tarafından yapılmalıdır. 

Sıcak işlerde iş güvenliği anlamında öngörülen tehlike ve riskler risk değerlendirme raporunda ayrı bir kategoride listelenmeli, acil durumlarda izlenmesi gereken davranış kuralları ile birlikte çalışanlara düzenlenecek eğitimle aktarılmalıdır.