İŞ YERLERİNDE 6S METODOLOJİ UYGULAMALARI

6S metodolojisi, işyerlerinde düzen, temizlik, güvenlik ve verimliliği artırmayı hedefleyen bir yöntemdir.

5S (Seiri - Ayıklama, Seiton - Düzenleme, Seiso - Temizlik, Seiketsu - Standartlaştırma, Shitsuke - Disiplin) sistemine Safety (Güvenlik) eklenerek oluşturulmuştur.

5S ve 6S Arasındaki Farklar

5S, İş yerinin düzenini ve temizliğini artırmaya odaklanır.

6S metodolojisi ise, İş sağlığı ve güvenliği (İSG) unsurlarını da içeren daha kapsamlı bir sistemdir.

6S Metodolojisinin Adımları

Bir iş yerinde 6S yöntemini uygulamak için şu adımlar takip edilir:

1- Ayıklama (Sort - Seiri)

• Kullanılmayan malzemeleri ortamdan kaldırma.
• Gereksiz nesneleri belirleme ve elden çıkarma.
• İş alanlarını daha düzenli hale getirme.

2- Düzenleme (Set in Order - Seiton)

• Gerekli malzemeleri kolay erişilebilir şekilde yerleştirme.
• Görsel yönetim tekniklerini uygulama.
• Depolama alanlarını uygun şekilde etiketleme.

3- Temizlik (Shine - Seiso)

• Çalışma alanlarını düzenli olarak temizleme.
• Makine ve ekipman bakımını yapma.
• Tehlikeleri ortadan kaldırarak güvenli bir ortam sağlama.

4- Standartlaştırma (Standardize - Seiketsu)

• İş yerindeki süreçleri ve prosedürleri yazılı hale getirme.
• Standart operasyon prosedürleri (SOP) oluşturma.
• Çalışanlara yönelik eğitim programları geliştirme.

5- Disiplin (Sustain - Shitsuke)

• 6S uygulamalarını sürdürülebilir hale getirme.
• Periyodik denetimler ve kontroller gerçekleştirme.
• Sürekli iyileştirme kültürü oluşturma.

6- Güvenlik (Safety)

• İş yerindeki potansiyel riskleri belirleme ve önleme.
• Koruyucu ekipman kullanımını teşvik etme.
• Güvenlik eğitimleri ve farkındalık programları düzenleme.

6S Metodolojisi Kullanım Alanları

6S, imalat, inşaat, sağlık, depo yönetimi, kimya tesisleri, petrol rafinerileri gibi pek çok sektörde uygulanmaktadır. ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi gibi standartlarla entegre edilebilir.

Önemli Kullanım Alanları

• İmalat Tesisleri (Üretim hattında düzen ve güvenlik sağlama)
• İnşaat Sahaları (Malzeme yönetimi ve iş güvenliği)
• Depo ve Lojistik (Malzeme akışını düzenleme)
• Kimya ve Rafineri Tesisleri (Tehlikeli maddelerin güvenli depolanması)
• Sağlık Kuruluşları (Hijyen ve hasta güvenliği)

6S Uygulama Adımları

Adım 1: Planlama ve Değerlendirme

• İş yerinde mevcut düzenin analizi yapılır.
• Riskler ve iyileştirme alanları belirlenir.
• Performans göstergeleri (KPI) oluşturulur.

Adım 2: Çalışan Katılımı Sağlama

• Çalışanlara 6S prensipleri hakkında eğitim verilir.
• Çalışanlar sorumluluk alarak sürece dahil edilir.

Adım 3: 6S İlkelerinin Uygulanması

• Ayıklama, Düzenleme, Temizlik, Standartlaştırma, Disiplin ve Güvenlik adımları hayata geçirilir.

Adım 4: İzleme ve Değerlendirme

• Periyodik denetimler gerçekleştirilir.
• Check-List'ler ve kontrol formları kullanılarak süreçler değerlendirilir.
• Eksikler tespit edilerek iyileştirme yapılır.

Adım 5: Sürekli İyileştirme (Kaizen)

• Çalışanlardan geri bildirim alınır.
• Yeni teknolojiler ve güvenlik önlemleri entegrasyonu sağlanır.
• Yenilikçi çözümler geliştirilir.