İş Güvenliği Uzmanları uzun süredir bir İGU meslek odasına sahip olmak için mücadele ediyorlar. Bugüne kadar ortaya çıkan yüzlerce dernek, konfederasyon, sendika gibi örgütlenmelerin bir türlü iş birliği yapamaması, istisnasız hepsinin şahısların elinden bırakmak istemedikleri birer oyuncağa dönüşmesi, en akılcı örgütlenmenin meslek odası olacağı fikrini güçlendiriyor.

Yine aynı şahısların bir türlü içlerine sindiremedikleri meslek odası oluşumunun önündeki en büyük engeller ise yine bu etkisiz örgütler. Sonuçta bir STK’nın etkinliği, üye sayısından çok üyeleri için ne gibi kazanımlar elde ettikleri ile ölçülmelidir. Bugüne kadar sektörün sözde çatı örgütlerinden, ürün reklamı veya bürokratlarla çekişmiş fotoğraflardan ötesini göremeyen iş güvenliği uzmanları, iş kazalarından sonra tutuklu yargılanmak, sorumlu ilan edilmek, asgari ücret civarı maaşlara talim etmek gibi kronikleşen sorunları ile yüzleşmeye devam ediyorlar.

Kurulacak bir İGU Meslek Odası bu sorunlara çözüm getirebilir mi, yoksa mevcut uygulamalar devam eder mi şimdiden bilinemese de, en azından böylesi bir girişim ve gerçek anlamda bir çatı örgüt olma özelliği kazandığında ve doğru yönetildiğinde başarıya ulaşmaması için bir neden görünmüyor.

Meslek Odası Kurma Şartları Nelerdir?

Bir meslek mensuplarının meslek odası örgütlenmeleri için öncelikle mesleğin bir kanun ile tanımlanmış olması gerekiyor. Yasal dayanak sağlayan kanunlar, bir işin “meslek” olarak tanımlanmasını ve kabulünü sağlayarak mesleki örgütlenmelerin önünü açıyorlar.

Bu nedenle, öncelikli iş, İş Güvenliği Uzmanlığının bir meslek olduğunu, belli şartlara ve eğitime sahip kişilerin bu mesleği icra edebileceğine dair bürokrasiyi ikna etmek gerekiyor.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu bu anlamda yasal dayanak olarak kullanılmalı, İGU meslek odası kurulduğundan kabul edilecek üyelerin tamamının 2 veya 4 yıllık mesleki eğitim aldıklarını ve/veya, yetki verilen kişilerin Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca düzenlenen sınavlarda başarılı olarak Uzmanlık Sertifikası ve yetkisi aldığı hem bürokrasiye, hem de kamuoyuna detaylıca aktarılmalıdır.

Mevzuatımızda, meslek odası kurulumu yasal dayanak şartı sağlandıktan sonra en az 500 üyenin talebi ve İç İşleri Bakanlığı’nın onayı ile mümkündür.

5362 sayılı Esnaf ve Sanatkâr Meslek Kuruluşları Kanununda meslek odası kuruluş şartları şöyle açıklanmaktadır:

İKİNCİ KISIM

Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları

BİRİNCİ BÖLÜM

Esnaf ve Sanatkârlar Odası

Odaların kuruluşu

Madde 4- Odalar, oda kurulmak istenen yerde çalışmakta olan sanat, hizmet ve meslek sahipleri ile esnaftan en az beşyüz kişinin isteği ve Bakanlık izni ile kurulur. Oda unvanında esnaf, sanatkâr veya esnaf ve sanatkâr ibaresi yer alır.

Oda kuruluşu ile ilgili olarak mülki idare amirliğine verilecek müracaat dilekçesine Bakanlık tarafından Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında hazırlanmış örneğine uygun düzenlenen oda kuruluş tutanağı ve oda ana sözleşmesi eklenir. Ayrıca oda kurucu üyelerinin tüm bilgilerinin eksiksiz olarak Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanına girişi yapılır. Oda kuruluş tutanağı ve ana sözleşmesi, sicil müdürünün gözetiminde tanzim ve imza edilir. Oda kuruluş işlemlerinin gerçeğe uygun olup olmamasından sicil müdürü sorumludur.

Mülki idare amirliği onbeş gün içinde kuruluş talebini inceler ve görüşü ile birlikte kuruluş belgelerini noksansız olarak Bakanlığa gönderir. Bakanlık kuruluş talebi hakkında ilgili birliğin görüşünü alır. Bakanlık bir ay içinde kuruluş için izin verip vermediğini bildirmediği takdirde oda kurulmuş sayılır.

Kurulan odanın üyeleri arasında olup diğer odalardan ayrılmış olanların eski odalarındaki üyeliği sona erer ve dosyası üyesi olduğu yeni kurulan odaya bir ay içinde devredilir.

İGU Meslek Odası Kurulumu Mümkün Mü?

İş Güvenliği Uzmanlarının bir İGU meslek odasına sahip olmak istemeleri son derece doğal. ama meslek odası kurulumu için şimdiye kadar yapılmış herhangi bir yasal girişim de bulunmuyor.

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere kurulan dernek, sendika gibi yapılanmalar, uzmanlara oda kurmak için destek vermek yerine, sürekli “neden oda kurulamayacağını” açıklamak durumunda kaldılar. Aslında bir İGU meslek odasının kurulmasının, şahıs derneklerini ve onların “sahiplerini” çok da rahatsız etmemeli. Bir meslek odası kurulsa dahi, oda yönetimi ve üyelerinin ilk amaçlarından birisinin de mevcut dernek ve sendikaları harekete geçmeye yöneltmek ve iş birliği yapmak olmalıdır. Böylece ilgili sendika(lar), festivallere, panayırlara katılım yapıp, yöneticilerinin bürokrat tabelaları önünde verdikleri pozlara bakarak mutlu olmak yerine, ulaştıklarını iddia ettikleri kitlenin sosyal ve hukuksal sorunlarının çözümü için daha fazla efor harcayabilirler.

İGU Meslek Odası’na Giden Yol

Kurulacak bir İGU Meslek Odası, er veya geç sektörün çatı örgütü olacaktır. Bu yönde ilerlemek adına;

• İlgili (TMMOB gibi) örgütlerle görüşülüp, işbirliği ve destek sağlanmalıdır
• Oda kuruluşu için gerekli belgeler hazırlanmalıdır
• Gerekli kişi sayısına ulaşılmalıdır
• Başvuru yapılıp sonucuna göre aksiyon planı belirlenmelidir.

Yukarıda da dediğimiz gibi, şimdiye kadar sadece “İGU Meslek Odası Neden Kurulamaz” sorusunun cevabı diğer STK’ların yöneticileri veya sözcülerinden alındı. Resmi bir başvuru yapılarak, İç İşleri Bakanlığı’ndaki ilgili birimlerin (söz konusu olursa) olumsuz cevapları ve nedenleri öğrenilip, eksiklikler ve yanlışlar üzerine gitmek daha doğru bir yol olacaktır.

Eğer başvurusu sonrasındaki 1 aylık süreçte herhangi bir cevap gelmemesi durumunda ise, İGU Meslek Odası kurulumunun gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkacaktır ki, bu da tüm çabaların olması gereken nihai sonucudur.

İş Güvenliği Uzmanlarının gerçek sorunlarıyla ilgilenip sonuç almaya yönelik çabalar ve yaptırımlar ortaya koyan, bürokrasi ile ciddi ve sonuca yönelik görüşmeler sağlayan, mesleğin her ferdini (düşüncesi ve görüşü ne olursa olsun) uzaklaştırmayıp kapsamaya çalışan bir İGU Meslek Odası dileğiyle…